Türk Halk Edebiyatında Manzum Atasözleri ve Irak Türkmenleri Arasında Atasözü İçerikli Hoyrat Örnekleri Yrd. Doç. Dr. Necdet Yaşar BAYATLI

Abstract

Özet

Sözlü Türk halk edebiyatı ürünleri içinde önemli yere sahip olan türlerden biri de atasözleridir. Atasözleri, nesilden nesile halk ağzında dolaşan, kimin söylediği bilinmeyen, birtakım gerçekleri kısa ve öz bir şekilde ifade eden sözlerdir. Türk atasözleri Orhun Abideleri’nde ilk kez karşımıza çıkmakla birlikte, Uygur dönemi yazıtlarında ve özellikle Dîvânü Lûgati’t Türk’te geniş yer bulmuştur. Dilin anlatım ve kullanım imkânlarını geliştiren atasözlerine, dünyanın bütün dillerinde rastlanabilir. Bunun için, söyleyişte güzel, anlatımda güçlü, kavramda önemli unsurlar içeren kalıplaşmış sözler halinde bulunurlar. Bu çalışmada, Türk halk edebiyatında atasözleri ele alınmış, genel bilgiler verilmiş, manzum şekli üzerinde durulmuş, daha sonra Irak Türkmen şairlerinden Sadık Assafoğlu’ndan derlenen atasözü içerikli hoyrat örnekleri aktarılmıştır. Söz konusu örnekler aktarılmadan önce Irak Türkmen halk edebiyatının şah damarını teşkil eden hoyrat türü hakkında kısaca bilgi verilmiştir.