فنّ «پیته¬شیعر» و موسیقاه فی شعر نالی

هونەر و مۆسیقای «پیتەشیعر» له شیعری نالیدا

المؤلفون

  • يد الله پشابادى جامعة كردستان /قسم اللغة الكردية وادابها /عضو هيئة التدريس بمعهد كردستان شناسى

DOI:

https://doi.org/10.36586/jcl.2.2022.0.46.0317

الكلمات المفتاحية:

البدیع، «پیته¬شیعر»، موسیقی الشعر الکردی، موسیقی شعر نالی، دراسة دلالیّة.

الملخص

    إنّ موسیقی الشعر منذ عهودٍ قدیمة حازَت علی مکانة رفیعة عند الکتّاب و الدارسین و الباحثین و أصبحَت لها منزلة عالیة فی إطار القصید. و تتکوّن الموسیقی عن إرداف الأحرف و الصیَغ المتآلفة و المتناسقة صوریاً و صوتیاً و تکرارها و تنسیقها فی نظام متشاکل. و قد امتثلَت دوراً مرموقاً فی قوالب الفنون البلاغیة و خاصّة البدیعیة منذ الشعر الکلاسیکی و حتّی الآن. و نحن نرَی فی شعر الشاعر الکلاسیکی الکرد ملاخدر أحمد شاویس المیکایلی الشهیر  بـنالی، أن تکرار حرفٍ ما بعینه أوجدَ هیئة موسیقیة عالیة و مرموقة و لعِبَ دوراً بارزاً فی ترقیة تنغیمة الشعر و جرسه و رنینه. بحیث یمکننا إطلاق اسم ذلک الحرف بعینه علی کل الشعر بأکمله و أن ندعوه «پیته­شیعر» أو «الحرف-الشعر»؛ و ذلک یحکی عن خلق شعرٍ اختصَّ إلی حرف معیّن و الذی قد تکرّرَ ذلک الحرف فی هیکل الشعر تکراراً ذادلالة إیقاعیة. یتطرّقُ هذا البحث فی إطار المنهج التوصیفی-التحلیلی دراسة أشعار نالی و الترکیز علی هذا الفنّ و موقعه و قوّته موسیقاه کتقنیة إیقاعیة بغیة إضافته إلی موسوعة فنون نالی الشعریة. و قد درسَ البحثُ طاقة فنّ «پیته­شیعر» و أقسامه و تأثیراته الموسیقیّة؛ أضِف إلی ذلک دراسة أبعاده القویّة فی إنشاء المعنی الشعری فی ضوء علم الدلالات.

المراجع

A- Kurdish

Abdollah, Idris. (2012). Jwankariy she'ri klasiki kurdi. First Edition. Hewler. dezgay twejinawa & belawkerdnewey mokryani.

Abdolla Mesrafa, Idris. (2011). Layana rawanbejiyakan lh sheri klasiki kurdida ba nmoonh Hemdi & Haji Qadri Koyi. Hawler. Akademyay kurdi.

Gardi, Aziz. (1974). Adab & Rakhna. First Edition. Baghdad. Al-hawadeth.

Hilmi, Rafeq. (2010). She'r & adabyati kurdi. Second Edition. Hewler. Aras.

Mahmoud, Azad Ahmad. (2012). Bunyati zeman la she'ri hawcharkhi kurdida. First Edition. Hawler. Akadimyay kurdi.

Mahwi, mehamad. (2010). Morfolojiy & ba yakdachouni pekhatakan, morfolojiy kurdi. Hawler. wazarati khwendeni bala.

Mardokhrohani, Majed. (1398). Farhangi zanestgay Kurdistan. 4vol. second Edition. Senha. Kurdistan University Press.

Nail, mala khedri Ahmadi Shawaysi Mikayeli. (1392). Dywan. Lekolinaway mala Abdolkarim Modarres & Fateh Abdolkarim. Ninth edition. Sena. Kurdistan.

Omar mestafa, aso. (2009). Baha istatikiyekani deq lay Piramerd & Shekh Nouri Shekh Saleh & Goran. First Edition. Hewler. dezgay twejinawa & belawkerdnewey mokryani.

Parsa, seyyedahmad. (1397). Jwankary la adabi kurdida ba shewazeki new. First Edition. Sena. nail.

Qahramani, Ja'far. (1396A). "jwaninasi & she'ri Hemen". Journal of Kurdish Literature. 3th.year. Vol4. Pp 177-197.

Qahramani, Ja'far. (1396A). zanesti rawanbejiy adabi. behsi yakam jwankari. First Edition. Sena. Kurdistan University Press.

Sejadi, Ala'adin. (1987). Xoshxwani. Baghdad. Chapkhanay ma'aref.

B- Arabic

Anis, Ebrahim. (1952). Mosiqi e she'r. Second Edition. Al-qahera. maktaba Anjelo al-mesriye.

Anis, Ebrahim. (1976). Dalala al-alfaz. Third edition. Al-qahera. maktaba Anjelo al-mesriye.

Ebn Mo'tazz, Abdollah. (2012). Al-Badi'. Sharh Erfan Matraji. First Edition. Beirut. al-maktaba al-thaqafiye.

Salloum, Yusef; Salloim Tamer. (1996). "men asrar al-iqa' fi al-she'r al-arabi". Hawliyat kulliyat al-ensaniyat & al-oloum al-ejtema'iye. Jame'a Qatar, N19.

C- Persian

Ahmadi, Babak. (1388). Sakhtar & ta'vil e matn. tenth Edition. Tehran. markaz.

Belo, Joise; Barak, Vaysi. (1378). Dastourzaban e kurdi kurmanki. Tarjama Ali Balkhkanlo. Publisher. Translator.

Fayazmanesh, Parand. (1384). "negahi digar be mosiqi e she'r & payvand e an ba mozoo', takhayyol & ehsasat e sha'erane". Dofaslname pajoohesh zaban & adabiyate farsi. Dore jaded, Nom4, Pp 163-186.

Karami, Mohamadhosein; Hesampour, Sa'id. (1383). "vajaraiy & tekrar dar she'r e Khaqani". Dofaslname pajoohesh zaban & adabiyate farsi. Pp 137-161.

Kolahchian, Fateme; Nazari, Zahra. (1395). "karkard e ma'naiy & zibaiyshenakhti e tekrar dar ghazal e Hafez". Kohanname adab e parsi. Pajoohesgah e oloom e eslami & motale'at e farhengi. Yeare7. Nom3. Pp45-70.

Rezaiy, Abdollah; Hosayni kazerouni, Sayyedahmad; kiani shahwand, Yaqoub. (1395). "Barresi naqsh e tekrar dar mosiqi e sroudehaye nymaiy Mehdi Akhavan Thaleth". Dofaslname zaban & adabiyat farsi. 24.year. N81. Pp 1630177.

Safavi, kourosh. (1390). Az zabanshenasi be adabyat. 1th vol. third edotion. Tehran. soura mehr.

Shafi' kadkani, Mohamadreza. (1393). Mosiqi she'r. Eleventh edition. Tehran. agah.

Shamisa, sirous. (1374). Negahi taze be badi'. Sixth edition. Tehran. ferdosi.

Thamare, Yadollah. (1374). Awashenasi zaban e farsi, Awaha & sakhtar away heja. Fourteenth edition. Tehran. markaz nashr daneshgahi.

التنزيلات

منشور

2022-06-01

إصدار

القسم

قسم اللغة الكردية

كيفية الاقتباس

فنّ «پیته¬شیعر» و موسیقاه فی شعر نالی: هونەر و مۆسیقای «پیتەشیعر» له شیعری نالیدا. (2022). مجلة كلية اللغات, 46, 317-337. https://doi.org/10.36586/jcl.2.2022.0.46.0317

تواريخ المنشور

المؤلفات المشابهة

31-40 من 479

يمكنك أيضاً إبدأ بحثاً متقدماً عن المشابهات لهذا المؤلَّف.